مجموعه یک دلنوشته ها در کانال طالقانیها

کلمات زیبا و دوست داشتنی «چله بزرگ»، «چله کوچک»، «چارچار»، «سده»، «اهمن و بهمن»، «سیاه بُهار» و «سرماپیرزن»، کلماتی هستند که برای نسل قدیم بسیار آشنا و با رگ و خون آن عزیزان عجین شده ولی نسل جدید، خیلیهاشان هیچ از آنها نمی دانند. در باور قدیم، زمستان به دو بخش: چله بزرگ (چله کلان) و چله کوچک (چله خرد) تقسیم می شده که چله بزرگ از (اول دی ماه  تا دهم بهمن ماه) و چهل روز کامل بوده و چله کوچک از (یازدهم بهمن تا پایان بهمن ماه) به مدت 20 روز کامل است و به همین دلیل چون 20 روز کمتر از چله اولیست، چله کوچک نامیده شده است. غروب آخرین روز چله بزرگ جشن سده برگزار می شد، مردم دور هم جمع می شدند و از این جشن لذت می بردند و در نهایت با برپایی آتش و خواندن شعر و پایکوپی به دور آتش، سده را جشن می گرفتند.جشن سده، با افروختن هیزمی که مردمان، از پگاه بر بام خانه خود یا بر بلندی کوهستان گرد آورده‌اند،  آغاز می‌شود.این جشن همیشه به شکل دسته جمعی و با گردهمایی همه مردمان شهر و محله و روستا در یکجا و با برپایی یک آتش بزرگ برگزار می‌شده است. مردمان در گردآوردن هیزم با یکدیگر مشارکت می‌کنند و بدین ترتیب جشن سده، جشن همکاری و همبستگی مردمان است.این دو برادر (یعنی چله بزرگ و چله کوچک) در هشت روز در کنار همدیگر هستند که آن 8 روز را «چار چار» می نامند. یعنی چارچار، به چهار روز آخر چله بزرگ و چهار روز اول چ مجموعه یک دلنوشته ها در کانال طالقانیها...

سیمرغ بلورین بهترین فیلم سی و ششمین جشنواره فیلم فجر، بر شانه های فرزند برومند طالقان نشست.آقای سعید ملکان از دیار طالقان و روستای جوستان، تهیه کننده فیلم تنگه ابوقریب، جایزه خود را دیشب دریافت نمود. این فیلم، همچنین در بخش بهترین چهره پردازی هم نشان سیمرغ دریافت کرد. با تبریک به آقای ملکان عزیز و تمامی طالقانیان و طالقان دوستان، برای ایشان و کلیه هنرمندان طالقانی، آرزوی سلامتی و موفقیت داریم. مجموعه یک دلنوشته ها در کانال طالقانیها...

مُن همیشاک، وَختی راهُم میرسه به یه دری کو دَبُستهیا جایی که آدُومانُش مُنو راه هانمیدیَن پیش بَشُمویشتر سماجت مینُم که خودمی بَه راهه وا کُنُمآن وَخته کو هم شو راه میشُم، هم روزان...آها عزیزجاندَبُسته درآن بَه که مُنو به آن جَرایان برساند!✍  متن طالقانی: سیده مریم قادری – اُورازانبا الهام از متن هوشنگ گلشیری ترجمه: من همیشه وقتی می رسم به یه در بسته یا جایی که آدمهاش راه نمیدن به من که جلو برم بیشتر سماجت می کنم که راهی برای خودم باز کنم اون وقته که هم شبا راه میرَم و هم روزها آره عزیزجانم درهای بسته بود که منو به جاهای بلند رسوند... مجموعه یک دلنوشته ها در کانال طالقانیها...

مجموعه یک دلنوشته ها در کانال طالقانیها...

یاکوب ادوارد پولاک، سیاح و پزشک اروپایی، می گوید: هیچ چیز برای ایرانی غم انگیزتر از آن نیست که ناگزیر باشد غذای خود را به تنهایی بخورد.آش یا «با» در فرهنگ ایرانی پدیده ای است فراتر از خوراک که به فراخور حال و به مناسبت پخته می شود: گاه به عنوان دارو، گاه رواکننده حاجت، گاه برای دفع بلا و گاه برای ادای نذر. پختن آش بهانه ای بوده و هست که ایرانی خورندگانی را بر سر خوان خویش بخواند و شکمشان را سیر کند و از برکت دعای آنان، حاجتش روا یا نذرش ادا شود.اعتقاد به کارکردهای آش چنان بوده و هست که آشهایی برای نزول باران، خورشیدگرفتگی، قطع سرما و یخبندان و  برای تندرستی و حاجت گرفتن پخته می شوند. در بسیاری موارد هم، آش پختن بهانه ای برای دور هم نشستن و از تنهایی درآمدن بوده و هست. مثل سنت طبخ آش پشت پا برای جمع شدن در خانه ای که مسافری از آن رفته و رفع دلتنگی اهل خانه است.آش پختن کاری است سهل و ممتنع. سهل است چون ترکیب پیچیده ای ندارد و ممتنع است، چون آن را به عالی ترین شکل پختن، تجربه می خواهد. اما با کمی دقت و خرج کردن سلیقه هم می توان نتیجه ای درخشان گرفت. پایه بیشتر آش ها ترکیب ساده ای است که از آب و برنج و عدس و سبزی و حبوبات به دست می آید. اینجا ترفندی هم بیاموزید و با آن صد نوع آش سنتی و ابتکاری بپزید و به یک تیر، دو نشان که نه، صد نشان بزنید:پایه آش که به دست آمد، یعنی ترکیب آب و عدس و مجموعه یک دلنوشته ها در کانال طالقانیها...

کلیپ بارش برف در طالقان، خبرگزاری صدا وسیمای البرزدریافت کنید (دانلود) تو این هوای سرد فراموششون نکنیم...❤️ فیلم از: نیلوفرسادات سیدعلیخانی دریافت کنید (دانلود) می بینی ام وقتی به مویم برف غم باشد     روزی که پشتم مثل پشت کوه خم باشدیادت می آرم گفتی امید بهاری نیست        وقتی زمستان و زمستان پشت هم باشدشعر: مهدی فرجی، عکس: ابوذر جان علیپور خوشمزه فصل که این شبا، مهمان بعضی خانه هاست.... (نمی دونی چیه؟  پس به اینجا  یه نگاه بنداز) بعد از زِنجیل چرخ، زِنجیل کفش دی مُد گِردیدر روزهای برفی و یخبندان، خودتانی هوا ر بودارین مجموعه یک دلنوشته ها در کانال طالقانیها...

آلبومی بی نظیر از زیباترین عکسهای قدیمی و پُرخاطره از طالقانِ قدیم (روستای اورازان) تقدیمتان می گردد: عکس مردمان قدیم طالقان (روستای اورازان) حدود یکصد سال پیش، به نحوه پوشش و چهره های خندانشان نگاه کنید: ای خوشا آن روزگارانی که کلی برف میامهای برف، ای نعمت سپیدِ خدا، برای که باریده ای؟ اهالی اینجا درها را بسته و رفته اند...عکس از: سید حسین میرمطهریدورهمی اهالی کَنده سَر اورازان در کنار بامبرو سِنگ: سنگِ بام غلطانپیر پالان دوزشخم زدن زمین با وَرزو (گاو نر)روح مردمان رفته شاد با سپاس از کانون فرهنگی اورازان مجموعه یک دلنوشته ها در کانال طالقانیها...

در دیار طالقان هم به سان جای جای مملکت ایران، آشهای محلی طبخ می شود. حتی گزافه نیست اگر طالقان را شهر و دیار «آش» بنامیم. چرا که این غذای گرم و سبک و سالم، در روزهای سرد و کوهستانهای پر برف طالقان، بهترین خوراک مردمان سخت کوش و قناعت پیشه آن محسوب می شود. از انواع آشهای محلی می توان به کشک آش، دوآش (دوکَجیز)، تِلیارد، کنگر آش، کَلُم آش، آش شلغم و ترش آش اشاره کرد. آشهای طالقانی، از ترکیب موادی که محصول دستِ خود طالقانیان است به دست می آید. مشتی گندم یا جو، نخود و لپه و مَرجو (عدس)، سبزیهای کوهی یا باغی، سیب زمینیهای ریزِ کوچک اما خوشمزه، شلغم، کلم، چغندر، بَلگه (برگه زردآلو یا سیب و هلو)، کشمش و آلو خشک، جوز مغز، یک بادیه ماست ترش شده یا کشک یا سُج (قره قروت) و آب زرشک و هر آنچه دم دست زنِ کدبانویِ طالقانی است، در دیگ ریخته شده و بار می شود تا سرِ صبر و حوصله پخته و عمل آید. آن وقت است که کدبانو فرصت می کند تا به کارهای دیگر خانه و زندگی برسد. مثلاً یادم می آید در اورازان، روزهایی که نانوایی (نان دبستن) داشتند، دیگ آش دوکجیزشان در ته تنور جای می گرفت. سر ظهر که می شد، ایزاری پر از نان، گسترده و پیاله های آش، دست به دست می شد. سهم همسایه ها هم همیشه محفوظ بود و «هَمساکاسه» آنها نیز می رسید.آش همیشه با تار و پود زندگی مردم دیار طالقان، گره خورده است. در بسیاری از مراسمها و جشنها، این مجموعه یک دلنوشته ها در کانال طالقانیها...

انواع آشهای نذری، در طالقان بسیار است. مثل: آش دندونی (نذر به سلامتی دندان درآوردن نوزاد) آش باران یا همان چمچه گلین** آش پشت پایِ زائر یا مسافر آش مراسم های مذهبی مثل چهل و هشتم (آخر ماه صفر) آش شیشه برای سلامتی زائو و نوزاد آش سیزده بدر و همینطور شیلان کشی** آش ویارونه برای مادر تازه باردار آش سربازی برای سلامتی سرباز وطن آش شفای مریض (آش امام زین العابدین) آش سفره حضرت اباالفضلو انواع دیگری از آشهای نذری که به نیت نذر صاحبخانه طبخ و پخش می گردد. حال ببینیم که حکمت این آش نذری چیست؟ در روایات و توصیه های دینی آمده، برای رفع بلایا چند راه موثر وجود دارد که عبارتند از: دعا، صدقه، صله رحم، نیکی به والدین، استغفار و توسل.نیک که در این توصیه ها بنگریم، می بینیم که در آیین و مراسم طبخ و پخش آش نذری، تمامی این راهها یا بسیاری از آنها، مستتر است. به عنوان مثال، بانویی با اجازه بزرگ خانه، برای شفایِ فرزند بیمارش، آشی نذر می کند. او از اقوام و بستگان خود دعوت می کند که در فلان روز، منزل آنها جمع شوند. (صله رحم)سپس با کمک و همیاری یکدیگر، آش را طبخ و بین دوستان، آشنایان، فامیل، همسایه ها و نیازمندان قسمت می کنند و صدالبته قسمت بزرگ و پروپیمان آش، متعلق به والدین صاحب نذر است. (صدقه و نیکی به والدین)در زمان طبخ، دعا و نیایش و عرض نیازی هم به درگاه خداوند خوانده می شود. مثلاً دعای توسل یا زی مجموعه یک دلنوشته ها در کانال طالقانیها...

درین شهروک مونوم یک طالقانی                 نویسوم مون یه شعری تا بوخانی بوشوم لاتی میان، روخانِیی لو                       چایی مون دم کنوم با چوشمه ای اِو دَبوستوم مون طونابی تا خوروم تِو                  گوانُ و هم خرانه هادیم جِو تفرُّج مون کُنوم در کوه و صحرا                    ازین گردوش دلوم میبو مصفا بوشوم سُرخه دِمیجاری سریندان                   توماشا مون کنوم آیات یزدان بَگَردُوم مون همَه جارَه ببینوم                        غم و غوصه ز دُل بیرون نومایوم خدا میگو تفرج کن زیمینَه                           توماشا کن زیمین و آسمانَه زیمین و آسمان مُلک خدایَه                         خدا ماره همیشه رَهنومایَه مشو غافول، نُما شکر خدارَه                         خدادَه تو بوخاه خیر و صلاح رَه به گوش جان شنو پند خدارَه                        توماشا کن تو آیات خدارَه تفرج کن که این تیی بَ خُجیرَه                   اوطاعت کن خداوندِ کبیرَه     شاعر: آقای علی صائمیان، شهرک طالقان خوانش: خانم سیده مریم قادری، اورازان          دریافت فایل صوتی مجموعه یک دلنوشته ها در کانال طالقانیها...

مجموعه یک دلنوشته ها در کانال طالقانیها...

اصطلاحات طالقانی          گُرگُش زوز کُوردگورگی زوز از آن خُجیره اصیله طالقانی اصطلاحاتهاصل اصطلاح، اشاره داره به زوزه گرگها، وقتی یک طعمه پیدا می کنندو به این معناست که نونشون افتاده تو روغن و روزگار بر وفق مرادشونهحالا وقتی میخوان بگن که طرف خیلی خوش به حالش شده و سرنوشت به میلش چرخیده و یه اتفاقی افتاده که به نفع اون تموم شده، میگن: فلانی یی گورگ زوز کوردیهمثلاً: وَرف بیامه، وَچانی گُورگ زوز کُورد...یعنی: برف اومد و بچه ها خوش به حالشون شد، چون هم مدرسه ها تعطیله، هم میرن برف بازی!مثال دوم: یه پسربچه ی شکمو تعریف میکرد:دیشو سر سفره شام، ننه، برارمه تَشَر بِزیاو دی قاهر کورد و شامشه ناخورد...مینی گورگ زوز کورد و اویی غذا رِ دی مُن باخوردوم (ای کُفتُت گرده دَله خیک! ) TaleghaniDarji⚜️__________:::__________☆تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی مجموعه یک دلنوشته ها در کانال طالقانیها...